SIZDEN GELENLER

Matematika dersini öwrenmegiň ähmiýeti

Ajaýyp döwrümizde ýurduň ösüşinde möhüm orny eýeleýän bilim ulgamynyň ösdürilmegine uly üns berilýär. Eziz Diýarymyzda bilim syýasaty gün-günden rowaçlanýar. Ulgamyň işiniň döwrebaplaşdyrylmagy, onuň hil taýdan halkara ülňülere laýyk getirilmegi durmuşa geçirilýän işleriň guwandyryjy netijeleridir.

Bilim ulgamynda amala aşyrylýan dowamly özgertmeleriň baş maksadynyň röwşen geljegimiziň eýeleri bolan ýaş nesliň bilim hem-de döredijilik mümkinçiliklerini ösdürmekden, olaryň dünýä ülňülerine laýyk gelýän bilim-terbiýe almaklaryny üpjün etmekden, giň dünýägaraýyşly nesiller bolup ýetişmeklerini gazanmakdan ybaratdygyny bellemelidiris. Çünki ýurdumyzda ýaş nesliň bilimli, terbiýeli, watansöýüji, ruhubelent, zähmetsöýer adamlar bolup ýetişmekleri ýagty geljegimiziň güwäsidir.

Eziz Di­ýa­ry­myz­da hal­ky­my­zyň dur­mu­şy ro­waç­lyk­la­ra bes­le­nip, äh­li ul­gam­lar­da uly üs­tün­lik­ler ga­za­nyl­ýar. Şeý­le üs­tün­lik­ler ýaş­la­ryň kal­byn­da be­lent buý­san­jy, wa­tan­sö­ýü­ji­li­gi ke­ma­la ge­tir­ýär. Bu gün­ki gün bag­ty­ýar ýaş­la­ry­myz bi­lim we ter­bi­ýe alyp, döw­re­bap teh­no­lo­gi­ýa­la­ra erk edip, san­ly ul­ga­myň müm­kin­çi­lik­le­ri­ne eýe bol­ýar­lar. Biz mu­ny iň döw­re­bap ugur­lar­da, ýag­ny san­ly bi­li­miň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gin­de aý­dyň göz ýe­tir­ýä­ris. Hä­zir­ki ylym-bi­li­miň ös­ýän döw­rün­de in­no­wa­sion teh­no­lo­gi­ýa­la­ra, san­ly ul­ga­ma aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär.

Maddy-üpjünçilik binýady yzygiderli pugtalandyrylýan bilim ulgamy bu gün ata Watanymyzda döwrüň häzirki zaman talaplary bilen aýakdaş ösdürilýär. Ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde bilim alýan talyp ýaşlaryň ençemesi innowasion tehnologiýalaryň mundan beýläk hem ösdürilmegine özleriniň mynasyp goşantlaryny goşýarlar.

Innowasion tehnologiýalaryň erk edilmeginde takyk bilimlere has köp ähmiýet berlip, şolaryň hatarynda hem matematika dersiniň goşandy uludyr. Ýurdumyzda bilim edaralaryny okuw kitaplary hem-de okuw-usuly gollanmalar bilen üpjün etmekde, olara dünýä ölçeglerine laýyk gelýän täze tehnologiýalary we okuw-tehniki enjamlary ornaşdyrmakda işler yzygiderli alnyp barylýar. Ylmyň iň täze gazananlary hem-de okatmagyň innowasion usulyýeti bilim ulgamyna giňden ornaşdyrylýar.

Matematika käbir adamlar üçin geçilmesi kyn we aňyrsy görünmeýän ylymdyr, käbir adamlar üçin bolsa durmuşa göz ýetirmegiň, tebigatyň täsin syrlaryny çözmegiň ýoly bolup durýar.Çünki, ähli ylymlarda bolşy ýaly, matematikany söýmegiň ýoly, oňa sözüň doly manysy bilen düşünmekden geçýär. Matematika dünýädäki adamlaryň umumy dilidir. Sebäbi, onuň dili akyldyr. Bir garaýyşa görä, matematika adam beýnisiniň önümidir. Beýleki bir garaýyşa görä, matematika adamzat ýaradylan gününden başlap bardyr we ony adamlar ýüze çykarypdyrlar.

Häzirki wagtda ýurdumyzda matematikany okatmakda talyplaryň işjeňligini, bilimleri özbaşdak ele almagyny, döredijilikli işlemegini gazanmak, okatmakda dersara baglanyşyga üns bermek esasy meseleleriň biri bolup durýar.

Ma­te­ma­tik mo­del­le­ri ho­wa ýag­da­ýy­ny düz­mek­den baş­lap, tä kos­mo­sy öz­leş­dir­mä­ge çen­li do­wam edip, äh­li ugur­lar­da di­ýen ýa­ly ula­nyl­ýar. Ma­te­ma­ti­ka­ny ulan­mak ar­ka­ly köp­lenç gym­ma­da dur­ýan bar­lag­la­ry ge­çir­me­giň ze­rur­ly­gy bol­ma­ýar. Ma­te­me­tik ha­sap­la­ma­lar adam­zat dur­mu­şy­nyň howp as­tyn­da gal­ma­gy­na yg­ty­ýar ber­me­ýär.

Ma­te­ma­ti­ka ta­kyk ylym­la­ra gir­ýär. Matematik bilimleriň toplanan döwri miladydan öň V asy­ra degişli ha­sap­lan­ýar. Fi­lo­so­fi­ýa – adam­za­dyň gu­ra­ly bo­lup, onuň kö­me­gi bi­len ol te­bi­ga­tyň gur­lu­şy­na akyl ýe­tir­ýär, ma­te­ma­ti­ka bol­sa, ylym­la­ryň gu­ra­ly. Te­bi­ga­tyň gep­le­ýän köp dil­le­ri­ni, biz ma­te­ma­ti­ka­nyň di­li­ne ge­çi­rip bi­le­ris. Biz ha­dy­sa­la­ryň ge­le­jek­ki ýag­da­ýy­ny öňün­den ha­bar ber­ýän mo­del­le­ri hem gu­rup ba­şa­ra­rys. Ma­te­ma­ti­ka – al­tyn­jy duý­gy bo­lup, ol di­ňe ju­da az adam­lar­da ýü­ze çyk­ýar. On­da aý­ra­tyn düş­bü­lik, onuň iç­ki man­ty­gy­na we saz­la­şy­gy­na dü­şün­mek has mö­hüm­dir. Hä­zir­ki za­man ada­my ma­te­ma­ti­ka­syz oňup bil­mez. Ma­te­ma­ti­ka bi­ze pi­kir­len­me­gi, çuň­ňur oý­lan­ma­gy öw­red­ýän ylym­dyr.
Çün­ki ma­te­ma­ti­ka ders­le­ri­niň di­ňe bir san­la­ry ula­nyp bil­me­gi öw­ret­mek däl, eý­sem, ne­ti­jä gel­mek, jem­le­me­gi ba­şar­mak, ul­gam­laş­dyr­mak, abst­rakt dü­şün­jä­ni ös­dür­mek ýa­ly mak­sat­la­ry bar.

Göwher Amanjanowa,
Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniñ mugallymy.
https://www.atavatan-turkmenistan.com/gyyanly-polimer-zawodynda-izobutanyn-onumciligi-yola-goylar/

Ýene-de okaň

Nebitgaz pudagynyň möhüm taslamalary

Ykdysady ösüşleriň berk binýady

Sagdynlyk – kämilligiň gözbaşy

Saglyk – iň uly maksadymyz

Magtymguly Pyragy – beýik milli şahyrymyz

Ylmyň netijesi – terbiýedir